نخستین نشست از سلسله نشست‌های همایش «ایمان و چالش‌های عصر جدید» برگزار شد

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی، رئیس انجمن کلام اسلامی حوزه در این نشست که به صورت حضوری مجازی برگزار شد گفت: در پاسخ به سوالات و شبهات معمولاً جزئی و موردی وارد میشویم و حال آنکه باید در ابتدا زمینه‌های این سوالات را از طریق چالش‌ها فهمید و با یک نگاه کلی و نه جزئی به پاسخ سوالات پرداخت. عصر جدید از آغاز قرن چهاردهم تقریباً در غرب ایجاد شد و کم کم از جوامع غرب به دیگر جوامع اسلامی کشیده شد.
وی دوران اقبال عصر جدید را به عصر ایمان و دوران بعد در ادامه عصر جدید را، به عصر عقلانیت تقسیم کرد و بیان کرد: چالش‌هایی که در مقابل ایمان داریم در شش مقوله تقسیم یا گونه شناسی می‌شوند. چالش اجتماعی و سیاسی یا همان نزاع قدرت بین طبقات متوسط، بورژوازی و فئودال‌ها که از درگیری بین اینها کم کم آشوب‌ها به سمت کلیسا و جامعه ایمانی کشیده شد. چالش روانشناختی هم در این میان ایجاد شد که از قرن پانزدهم در دنیای غرب بوجود آمد. چالش معرفتی هم در این میان ایجاد شد. جریان معرفتی مستمری که حاصلش چالش جدی در برابر ایمان مسیحی بود.
رئیس انجمن کلام اسلامی حوزه یادآورشد: به گمان من گر چه نظریه‌های نسبیت و کوانتوم و تک مسئله‌ها و تک نظریه‌ها اینجا مطرح بوده ولی مهمتر از آن تک مسئله فکری، و منظومه جدید و منسجم فکری است که در مقابل جامعه ایمان گراها خودش رو نمایان ساخت که هم ادعای شمولیت و جامعیت داشت و هم ادعای انحصار گرایی و برای بقیه جهان بینی جایی را نمی‌گذاشت.
سبحانی یادآورشد: چالش‌های زیستی از دیگر این چالش‌ها است. یعنی در حوزه عمل و رفتار جامعه مؤمنانه رسوخ کرد، این چالش کم کم به حصر معنویت، طرح سکولاریسم، اکتفا به حقوق میان فردی، تبدیل سعادت برین به سعادت دنیوی، مدینه فاضله زمینی و امثال اینها تبدیل شد. چالش روش شناختی که تفصیل روان شناختی از حوزه معرفت به دست می‌دهد و مدعی است که فهم بشری نمی‌تواند ایمان را در طور خودش بیاورد.
سبحانی همچنین به روش شناسی پوزیتویستی و مادیگرایانه و گام‌هایی که طی شد، اشاره کرد و گفت: آخرین مقوله چالش ایمان است که چالش‌های مرتیط با خود ایمان است که در قرن بیستم و در قرن بیست و یکم مطرح است و چیزهایی که در چالش گونه ششم می‌بینیم هم سابقه در دوران مدرن و دوران عصر جدید دارد، اما باید گفت که اساساً ایمان چیست؟ چیستی ایمان، چگونگی تحقق و حصول ایمان و چالش‌های مهم این دوران باید بررسی گردد و بیان شود که ایمان قرار است به چه چیزهایی جواب بدهد؟ در دوره معاصر چه نیازی به ایمان هست؟ آیا اصلاً ایمان احساس یک کنش است یا از باب معرفت است؟ به عمل مرتبط است یا نه؟ و نسبت میان ایمان و معنویت که در دوره‌های متأخر بیشتر می‌بینیم، چیست؟ نسبت میان ایمان و معنویت‌های نوظهور هم باید بدرستی تبیین گردد.
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مسلم محمدی رئیس دانشکده الهیات پردیس فارابی و دبیر علمی همایش؛ با تشکر از رئیس انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم و دکتر امیر خانی که مدیریت جلسه را عهده دار بود گفت: تجربه‌ای در دانشکده الهیات پردیس فارابی دانشگاه تهران در برگزاری “همایش چالش کرونا و زندگی مؤمنانه” کسب شد که محلق شد به پروژه‌ای که اکنون با انجمن کلام حوزه پیگیری می‌شود.
وی افزود: از آغاز همایش که از اول ماه رمضان بود یعنی ۶ اردیبهشت ماه شروع شد بدون استثنا هفته‌ای دو نشست داشتیم حالا همان الگو و همان تجربه را اینجا انتقال دادیم، البته اینجا کار سنگین‌تر، عمیق‌تر، علمی تر می‌باشد.